Od sierpnia 2024 roku producenci i użytkownicy baterii stacjonarnych oraz magazynów energii będą musieli dostosować się do nowych wymogów dotyczących jawnej deklaracji ich wydajności, trwałości, oznakowania i recyklingu. Zostały one określone w rozporządzeniu UE 2023/1542, zwanym potocznie nową europejską dyrektywą bateryjną.
Czym jest rozporządzenie UE 2023/1542, czyli nowa dyrektywa bateryjna Europy?
Rozporządzenie UE 2023/1542, czyli „nowa dyrektywa bateryjna”, to akt prawny, który ma na celu zwiększenie konkurencyjności i zrównoważenia europejskiego rynku baterii oraz magazynów energii. Dokument obejmuje baterie przenośne, do pojazdów elektrycznych i baterie przemysłowe, w także stacjonarne systemy magazynowania energii. Nowa dyrektywa bateryjna weszła w życie 18 sierpnia 2023 roku, a od 18 lutego 2024 roku obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich UE. Pełną treść rozporządzenia można znaleźć TUTAJ.
Cele i wymagania rozporządzenia
Rozporządzenie UE 2023/1542 ma na celu:
- wzmocnienie europejskiego przemysłu baterii poprzez wspieranie innowacji, równych szans i produkcji w UE dla pojazdów elektrycznych oraz systemów magazynowania energii,
- zapewnienie zrównoważonego projektowania, produkcji i eksploatacji baterii poprzez wprowadzenie wymagań dotyczących ich wydajności, trwałości czy oznakowania, w tym kodów QR oraz paszportu baterii,
- zwiększenie recyklingu i zbiórki baterii poprzez ustanowienie wyższych celów w zakresie recyklingu oraz wdrożenie skutecznego systemu odbioru zużytych baterii,
- promowanie odpowiedzialnego i etycznego pozyskiwania materiałów do baterii poprzez ustalenie minimalnych wymogów dotyczących ujawniania informacji dotyczących należytej staranności w łańcuchu dostaw,
- zachęcanie do stosowania technologii niskoemisyjnych w produkcji baterii, aby wesprzeć cel UE, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku,
- wprowadzenie rozszerzonej odpowiedzialności producentów (EPR), czyli wzmocnienie obowiązków producentów baterii poprzez pociągnięcie ich do odpowiedzialności za wpływ na środowisko w całym cyklu życia produktów.
Jak nowa dyrektywa bateryjna wpłynie na zakup i eksploatację baterii stacjonarnych i magazynów energii?
Rozporządzenie wprowadza szereg wymagań dla kategorii akumulatorów pod nazwą „stacjonarne systemy magazynowania energii”, zdefiniowanych jako „bateria przemysłowa z wewnętrznym magazynowaniem, specjalnie zaprojektowana do magazynowania energii elektrycznej i dostarczania jej do sieci lub magazynowania i dostarczania energii elektrycznej użytkownikom końcowym, niezależnie od tego, gdzie i przez kogo bateria jest używana” (Artykuł 3 (15)). Zapisy dokumentu będą miały rewolucyjny wpływ na sposób, w jaki producenci i użytkownicy końcowi baterii stacjonarnych oraz magazynów energii będą musieli prowadzić swoją działalność. Najistotniejsze z nich to m.in.:
- od 2027 roku akumulatory przemysłowe powyżej 2 kWh i baterie EV muszą być oznaczone kodem QR prowadzącym do paszportu baterii, który zawiera dane statyczne i dynamiczne od produkcji do recyklingu baterii,
- od sierpnia 2024 roku określone typy akumulatorów, w tym magazyny energii i baterie stacjonarne, muszą być wyposażone w system zarządzania baterią (BMS), który powinien zawierać dane niezbędne do wyznaczenia stanu zdrowia baterii (SoH, ang. State of Health), oraz przewidywanej żywotność baterii (Art. 14.1),
- producent musi zadeklarować ślad węglowy baterii, czyli ilość emisji gazów cieplarnianych powstałych w procesie produkcji,
- producent musi zadeklarować wydajność i trwałość baterii, czyli ilość energii, którą może ona przechowywać i oddawać w określonym czasie, przy określonych warunkach,
- użytkownik końcowy musi pozbywać się zużytych baterii w wyznaczonych punktach selektywnej zbiórki, ustanowionych przez producenta lub organizację odpowiedzialności producenta,
- użytkownik końcowy musi korzystać wyłącznie z legalnych źródeł zakupu produktów z deklaracją CE, paszportem baterii oraz BMS pozwalającym na śledzenie SoH baterii od momentu zakupu do oddania do utylizacji lub modernizacji.
Korzyści z wprowadzenia nowej dyrektywy bateryjnej
Nowa dyrektywa bateryjna niesie ze sobą szereg korzyści dla producentów i użytkowników końcowych baterii stacjonarnych i magazynów energii wiele korzyści, takich jak:
- zwiększenie konkurencyjności i innowacyjności europejskiego przemysłu akumulatorowego na rynku baterii oraz magazynów energii
- zmniejszenie kosztów utrzymania i eksploatacji baterii, dzięki lepszemu monitorowaniu oraz zarządzaniu ich stanem czy wydajnością,
- poprawa reputacji i wiarygodności przedsiębiorstw poprzez pokazanie zaangażowania w ochronę środowiska oraz redukcję śladu węglowego,
- wspieranie celów UE dotyczących neutralności klimatycznej i zrównoważonego rozwoju w ramach strategii ESG, która już od 2024 roku wymaga stałego raportowania.
Jak ETCplus może pomóc w spełnieniu wymogów rozporządzenia?
ETCplus od ponad 30 lat specjalizuje się w dostarczaniu rozwiązań z zakresu baterii stacjonarnych i elektrochemicznych magazynów energii, które objęte są obecnie wymogami rozporządzenia UE 2023/1542. Jesteśmy partnerem handlowym i serwisowym m.in. Exide Group, jednego z największych producentów akumulatorów samochodowych i przemysłowych w Europie. Nowa dyrektywa bateryjna wymaga od wielu naszych partnerów i klientów wprowadzenia istotnych zmian w standardach zakupowych oraz eksploatacyjnych baterii akumulatorów i bateryjnych magazynów energii.
Mając na uwadze powyższe, w 2024 roku wprowadzamy nowe usługi i rozwiązania, które wspierają naszych klientów w prowadzeniu zrównoważonej polityki zarządzania bateriami akumulatorów. Niektóre z naszych nowych usług to m.in.:
- doradztwo i audyt w zakresie zgodności z rozporządzeniem 2023/1542 procedur zakupowych i eksploatacyjnych, w tym pozyskiwanie danych dla raportowania ESG, np., analiza śladu węglowego, wydajności oraz trwałości baterii przemysłowych,
- projektowanie i instalacja systemów gwarantowanego zasilania oraz magazynowania energii z użyciem najnowocześniejszych technologii o najniższym śladzie węglowym i certyfikacją na zgodność z normami europejskimi,
- projektowanie i wdrażanie systemów monitorowania oraz zarządzanie flotami baterii przemysłowych i magazynów energii za pomocą inteligentnego systemu zarządzania baterią (BMS), także dla technologii kwasowo-ołowiowych (nadal kluczowej dla większości operatorów infrastruktury krytycznej w Polsce i EU),
- utylizacja i recykling zużytych baterii w zgodzie z wymogami rozporządzenia, w tym odbiór, transport oraz przetwarzanie baterii w certyfikowanych zakładach,
- modernizacja i naprawa baterii i magazynów energii, w tym wymiana zużytych lub uszkodzonych elementów, optymalizacja parametrów, wyposażenia baterii oraz magazynów energii w systemy zarządzania baterią (BMS), które umożliwiają monitorowanie stanu zdrowia (SoH).
Z niepokojem obserwujemy brak wiedzy oraz większego zainteresowania nową, europejską „dyrektywą bateryjną” wśród polskich przedsiębiorców. Mamy nadzieję, że szybko dostrzegą oni korzyści z implementacji rozporządzenia w swoich organizacjach celem ochrony swoich interesów oraz, co równie ważne, ochrony naszego środowiska przed akumulatorowymi śmieciami i nieuczciwą konkurencją z Azji. Polska ma czas do 2026 roku, do powołania instytucji, która w imieniu Państwa będzie nadzorować przestrzeganie zapisów rozporządzenia.
Publikacja artykułu: sierpień 2024 r.