Koszty farmy fotowoltaicznej – od czego zależą?

Koszty farmy fotowoltaicznej – co na nie wpływa?

Aby określić koszty farmy fotowoltaicznej, trzeba najpierw zidentyfikować czynniki, które na nie wpływają. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, jak wygląda proces inwestycyjny oraz jaki jest zakres prac koniecznych do wykonania, aby tego typu realizacja, mogła poprawnie pracować i przynosić długookresowe zyski. Oczywiście proces budowy farmy fotowoltaicznej, jak każda inwestycja budowlana, składa się z części projektowej oraz wykonawczej.

Koszty farmy fotowoltaicznej na etapie projektowym

Koszty farmy fotowoltaicznej powstają już na etapie projektowym, wśród elementów składowych projektu można wymienić:

• uzyskanie warunków zabudowy lub wypisu z MPZP,
• uzyskanie decyzji środowiskowej,
• uzyskanie warunków przyłączeniowych,
• wykonanie projektu budowlanego i uzyskanie pozwolenia na budowę,
• wykonanie projektu przyłącza i jego uzgodnienie w OSD,
• wykonanie projektów wykonawczych.

Określając koszty farmy fotowoltaicznej, warto podkreślić, że wartość dokumentacji projektowej stanowi ok. 3–5% wartości całej inwestycji, jednak jej jakość oraz zawartość merytoryczna, wywiera ogromny wpływ na późniejsze nakłady finansowe, ponoszone już na etapie budowy. Koszty projektu farmy fotowoltaicznej uzależnione są od kilku czynników, które mają wpływ na zakres i obszerność wymienionych powyżej jego składowych, takich jak:

• lokalizacja inwestycji w odniesieniu do wymagań prawnych, ograniczeń obwiązujących na danym obszarze wynikających, np. z MPZP,
• odległość lokalizacji od miejsca potencjalnego przyłączenia do sieci energetycznej,
• wytyczne i wymagania określone w warunkach przyłączeniowych.

Koszty farmy fotowoltaicznej na etapie budowy

Koszty farmy fotowoltaicznej w części wykonawczej można podzielić na koszty bezpośrednie oraz pośrednie. Wśród kosztów bezpośrednich należy wyróżnić:

• moduły fotowoltaiczne,
• inwertery,
• konstrukcje wsporcze,
• linie kablowe DC i AC oraz elementy zabezpieczeń,
• stację transformatorową,
• przyłącze średniego napięcia,
• ogrodzenie,
• inne elementy, zależne od wymagań Inwestora, np. monitoring wizyjny czy techniczny, oświetlenie, drogi dojazdowe.

Koszty pośrednie to z kolei, np.:

• nadzór na budową, ze strony kadry technicznej,
• obsługa geodezyjna,
• zaplecze budowy i dostęp do mediów,
• ochrona placu budowy,
• ubezpieczenie budowy.

Budowa farmy fotowoltaicznej – na co zwrócić uwagę?

Budowa farmy fotowoltaicznej powinna być bardzo dobrze zaplanowana i przemyślana przez inwestora. Szczególną uwagę należy zwrócić na kwestie zapewniające długą i bezawaryjną eksploatację, a tym samym – gwarantujące stabilne zyski. Najistotniejszymi elementami, które przy założeniu odpowiednio wykonanych prac projektowych i budowlanych, mają decydujący wpływ na produkcję energii elektrycznej są inwertery oraz moduły fotowoltaiczne. Z pewnością warto postawić na sprawdzonych producentów, funkcjonujących na rynku od dłuższego czasu, co w razie wystąpienia jakichkolwiek problemów, pozwoli na sprawne przeprowadzenie procesu reklamacyjnego.

Budowa farmy fotowoltaicznej wiąże się również z kosztami, które nie zależą wyłącznie od decyzji inwestora, np. przyłącze czy stacja transformatorowa i jej wyposażenie. Istotne są tu zapisy OSD w warunkach przyłączeniowych – w zależności od lokalizacji wymagania mogą się znacząco różnić, a tym samym bardzo ciężko jest przewidzieć w 100% dokładny zakres prac. Aspekt ten staje się w ostatnim czasie coraz bardziej nieprzewidywalny. Ze względu na wzrost liczby podmiotów zainteresowanych budową farm fotowoltaicznych, zakłady energetyczne coraz skrupulatniej podchodzą do weryfikacji możliwości przyłączenia i określenia wymagań, których spełnienie jest konieczne do odebrania i uruchomienia instalacji.

Koszt budowy farmy fotowoltaicznej 1 MW

Koszt budowy farmy fotowoltaicznej 1 MW zależy od wielu wspomnianych wcześniej czynników. Mając to na uwadze, trudno przedstawić konkretną kwotę, ale można określić pewne szacunkowe ramy wymaganych nakładów finansowych. Koszt budowy farmy fotowoltaicznej 1 MW według ministerstwa wynosi 3,1 mln zł. Z kolei IEO oraz deweloperzy wskazują kwotę na poziomie od 2,2 do 2,5 mln zł (dane z raportu Crowday – „Rynek fotowoltaiki i farm fotowoltaicznych w Polsce i Unii Europejskiej”). Uśredniając, można przyjąć, że koszty farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MW wyniosą ok. 2,5mln zł, przy sprzyjających warunkach terenowych, bliskości linii SN i przyjaznemu podejściu OSD w zakresie wymagań.

Na koszt budowy farmy fotowoltaicznej 1 MW (i każdej innej) składa się wiele czynników, dlatego warto przyjrzeć się, jaki mają wpływ całkowitą wartość inwestycji. Ich szacunkowy procentowy udział w całości, a także zakres kosztów, jakie generują przedstawiono poniżej:

• dokumentacja projektowa: 3–5%, 50 000–100 000 zł,
• moduły fotowoltaiczne: 40–45%, 1 000 000–1 500 000 zł,
• inwertery: 6–10%, 150 000–250 000 zł,
• konstrukcja wsporcza: 15–17%, 300 000–400 000 zł,
• linie kablowe DC i AC oraz zabezpieczenia: 5–8%, 100 000–200 000 zł,
• stacja transformatorowa: 15–20%, 300 000–500 000 zł,
• przyłącze średniego napięcia: 5–8%, od 50 000 zł (w zależności od jego długości),
• ogrodzenie: 3–4%, 50 000–100 000 zł,
• elementy zależne od decyzji i wymagań inwestora, np. monitoring wizyjny i techniczny, oświetlenie, drogi dojazdowe: 5%, 50 000–200 000 zł,
• koszty pośrednie: 2–4%, 50 000–100 000 zł.

Na podstawie powyższych szacunków widać, że koszty farmy fotowoltaicznej mają dość szeroki zakres, dlatego tak ważne jest właściwe zaplanowanie inwestycji i dobór optymalnych rozwiązań kosztowo-jakościowych. Co ważne, wspomniane nakłady finansowe stanowią formę jednorazowych wydatków, a należy pamiętać, że inwestycja w farmę fotowoltaiczną wiążą się również z kosztami stałymi, takimi jak:

• dzierżawa gruntu w sytuacji (jeśli nie jest on własnością inwestora),
• koszty serwisu i eksploatacji (przykładowo, często przyjmuje się wymianę falowników po 10 latach pracy),
• koszty usuwania skutków zdarzeń losowych lub ubezpieczenia, które je pokryje, np. wystąpienie opadów gradu,
• podatek od nieruchomości/gruntu.

Zyski z farmy fotowoltaicznej

Zyski z farmy fotowoltaicznej mogą być bardzo atrakcyjne i zapewnić interesującą stopę i okres zwrotu. Najpopularniejszą formę osiągania zysków stanowią aukcje OZE, w trakcie których inwestor na określony czas (15 lat), może zagwarantować sobie odbiór energii po ustalonej stawce, oscylującej średnio w okolicach 300 zł/MWh. Zyski z farmy fotowoltaicznej 1 MWp w takim przypadku, wynoszą 300 000 zł/rok, przy kosztach eksploatacyjnych w zakresie 30 000–60 000 zł/rok. Popularność aukcji jednak znacząco spada, z powodu regularnych obniżek stawek w ostatnich latach.

Coraz większym zainteresowaniem cieszą się umowy PPA (jeszcze nie w pełni uregulowane na naszym rynku), na podstawie których, inwestor sprzedaje energię bezpośrednio do odbiorcy, np. zakładu produkcyjnego. Na takim rozwiązaniu korzystają obie strony. Odbiorca zazwyczaj kupuje energię elektryczną na bardziej atrakcyjnych warunkach finansowych, z kolei inwestor sprzedaje ją po stawkach wyższych od tych, jakie osiągnąłby na aukcjach (nawet powyżej 400 zł/MWh).

Umowy PPA często są podpisywane na okres krótszy, niż w przypadku aukcji, jednak to może być również korzystne dla inwestora, ze względu na rosnące ceny energii elektrycznej – po zakończeniu obowiązującej umowy, będzie mógł podnieść proponowaną cenę.

Odrębną sytuacją są przypadki, kiedy inwestor jest jednocześnie odbiorcą, np. zakład produkcyjny o dużym zapotrzebowaniu na energię. Wówczas zysk z farmy fotowoltaicznej przybiera formę obniżenia rachunków za energię.

Okres zwrotu

Koszty farmy fotowoltaicznej, w przypadku inwestycji zakładających sprzedaż energii do podmiotów zewnętrznych lub poprzez aukcje, mogą zwrócić się w czasie od 8 do 12 lat. Okres zwrotu jest zależny od kosztów budowy, jak i stawek sprzedaży energii. W przypadku zakładów, realizujących farmy na własne potrzeby, okres zwrotu może być dużo krótszy. Ponadto, czas ten można znacznie ograniczyć, jeśli planowana inwestycja zostanie objęta jakąś formą wsparcia finansowego, np. z środków unijnych.