Budowa farmy fotowoltaicznej. Budowa farmy fotowoltaicznej krok po kroku

Budowa farmy fotowoltaicznej krok po kroku

Budowa farmy fotowoltaicznej to bardzo złożony proces wymagający wiedzy z różnych dziedzin m.in. energetyki, prawa czy budownictwa. Należy dopełnić mnóstwo czasochłonnych formalności, których jest znacznie więcej niż w przypadku mikroinstalacji fotowoltaicznych. Budowa farmy fotowoltaicznej może zająć od 1,5 do nawet 2,5 roku. Jednak, mimo że budowa farmy fotowoltaicznej nie należy do najprostszych inwestycji, to na terenie naszego kraju w ostatnich latach zaczęły się pojawiać liczne realizacje.

Budowa farmy fotowoltaicznej składa się z kilku głównych etapów, takich jak:

• analiza wstępna projektu, uzyskanie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej – etap 1,
• wykonanie projektu budowlanego farmy fotowoltaicznej oraz uzyskanie pozwolenia na budowę – etap 2,
• wykonanie projektu wykonawczego farmy fotowoltaicznej – etap 3,
• właściwa budowa farmy fotowoltaicznej – etap 4,
• przystąpienie do aukcji OZE lub podpisanie umowy sprzedaży PPA (ang. Power Purchase Agreements) – etap 5.

Budowa farmy fotowoltaicznej – analiza wstępna projektu, uzyskanie warunków przyłączenia do sieci – etap 1

Budowa farmy fotowoltaicznej rozpoczyna się od wyboru odpowiedniej działki pod realizację inwestycji. Ma to olbrzymie znaczenie, ponieważ w zależności od lokalizacji przedsięwzięcia, w dużej mierze zależy jego opłacalność.

Skuteczność produkcji energii oraz opłacalność inwestycji na danym terenie warunkują różne czynniki, które należy przeanalizować, aby poznać szacunkowy czas zwrotu kosztów inwestycji i określić czy budowa farmy fotowoltaicznej w rozpatrywanej lokalizacji będzie właściwą decyzją. W tym celu wykonuje się audyt potencjalnej działki, który może dostarczyć wielu istotnych informacji m.in. o stanie prawnym działki, warunkach terenowych, miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub jego braku, chronionych obszarach czy możliwościach przyłączeniowych do sieci elektroenergetycznej.

Koszt profesjonalnego audytu tego typu wynosi zaledwie ok. 0,1% wartości jaką pochłonie budowa farmy fotowoltaicznej, a pozwoli wyselekcjonować i zweryfikować najlepsze lokalizacje na realizację inwestycji, a tym samym – zaoszczędzić i czas i pieniądze na kolejnych etapach. Podstawą do dalszych działań będzie oczywiście pozytywna ocena wybranej działki po audycie. Jego wyniki są zawarte w przejrzystym raporcie wraz z opisem oraz zaleceniami kolejnych działań.

Teren pod budowę farmy fotowoltaicznej

Budowa farmy fotowoltaicznej powinna być zrealizowana na terenie, który zapewnia dobry dostęp do promieni słonecznych. W okolicy nie powinny znajdować się wysokie budynki czy drzewa, mogące rzucać cień na panele i zakłócać produkcję energii elektrycznej. Zaleca się także, aby inwestycja tego typu była oddalona od większych miast, gdzie występują duże stężenia smogu, co również mogłoby ograniczyć efektywność pracy paneli. Teren powinien być w miarę płaski i zorientowany na stronę południową.

Budowę farmy fotowoltaicznej należy realizować na działce o odpowiedniej powierzchni. Wynika to z faktu, że aby panele fotowoltaiczne mogły pracować bez przeszkód muszą być zamontowane w odpowiednich odległościach od siebie. Dlatego też wielkość i rozkład działki określa maksymalną moc instalacji. Budowa farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MW musi być zrealizowana na terenie o powierzchni minimum 2 ha, aby inwestycja była opłacalna (przy mniejszej farmie czas zwrotu kosztów się wydłuża). Co ważne, zgodnie z przepisami farmy fotowoltaiczne mogą powstawać jedynie na ziemi ornej klasy IV i niższej oraz na nieużytkach rolnych.

Budowa farmy fotowoltaicznej wiąże się z przyłączeniem jej do sieci, dlatego dość istotna jest również odległość inwestycji od linii elektroenergetycznej – im mniejsza tym niższe koszty przyłączeniowe. Dodatkowym atutem będzie bliskość sieci niskiego lub średniego napięcia, ponieważ rodzaj sieci określa wielkość instalacji fotowoltaicznej jaka może być do niej podłączona.

Podsumowując, budowa farmy fotowoltaicznej powinna być realizowana na działkach:

• dla których nie istnieje plan zagospodarowania przestrzennego,
• stanowiących nieużytki rolne, klasie gruntu IV lub gorszej,
• o minimalnej powierzchni 2 hektarów,
• o płaskiej powierzchni, niezacienionej przez drzewa czy budynki,
• zlokalizowanych w niedużej odległości od Głównego Punktu Zasilania (GPZ), a także do 200 m od linii energetycznej SN.

Wymagania formalne

Po wstępnej ocenie lokalizacji, przeprowadzonym audycie oraz analizie opłacalności budowy farmy fotowoltaicznej, należy uzyskać decyzję środowiskową. Jest ona niezbędna do otrzymania pozwolenia na budowę i wymagana w przypadku, kiedy inwestycja w znacznym stopniu ma wpływać na środowisko naturalne, a jej powierzchnia przekracza 1 ha lub 0,5 ha (jeżeli tereny objęte są ochroną).

Do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach trzeba dołączyć Kartę Informacyjną Przedsięwzięcia (KIP) z podstawowymi informacjami dotyczącymi planowanej inwestycji. Następnie w urzędzie gminy należy złożyć wniosek o warunki zabudowy lub wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP). Uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy jest konieczne do przejścia do kolejnego etapu realizacji przedsięwzięcia.

Budowa farmy fotowoltaicznej wiąże się z koniecznością przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, dlatego należy uzyskać i spełnić warunki przyłączenia od Operatora Sieci Dystrybucyjnej. Akceptacja stosowanego wniosku może potrwać do 150 dni, a łączny czas realizacji pierwszego etapu budowy farmy fotowoltaicznej może wynieść ok. 9 miesięcy.

Projekt farmy fotowoltaicznej oraz pozwolenie na budowę – etap 2

Projekt farmy fotowoltaicznej – budowlany – jest kolejnym krokiem jaki należy wykonać przy budowie farmy fotowoltaicznej. Musi być on zgodny z wcześniej uzyskanymi warunkami zabudowy, miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz warunkami przyłączeniowymi.

Projekt farmy fotowoltaicznej powinien być zrealizowany przez zespół ekspertów z różnych dziedzin, dysponujący odpowiednią wiedzą i stosownymi uprawnieniami. W tym samym czasie prowadzone są również liczne uzgodnienia wraz z niezbędnymi ekspertyzami i opiniami. Opracowuje się ponadto obszerną, kompleksową dokumentację projektową, sporządzaną zgodnie z obowiązującymi przepisami, normami i zasadami wiedzy technicznej.

Projekt budowlany farmy fotowoltaicznej można podzielić na trzy części:

• architektoniczno-konstrukcyjną wraz z drogami wewnętrznymi, dojazdami, ogrodzeniem – tego typu projekt farmy fotowoltaicznej wykonuje się ok. dwóch tygodni,
• instalacji elektrycznych, uziemiających oraz teletechnicznych instalacji fotowoltaicznej – taki projekt farmy fotowoltaicznej zajmuje ok. trzech tygodni,
• przyłącza do sieci elektroenergetycznej – czas jego realizacji wynosi ok. trzech tygodni.

Po przygotowaniu projektu budowlanego należy złożyć wniosek o pozwolenie na budowę, bez którego właściwa budowa farmy fotowoltaicznej nie ma prawa się rozpocząć. W tym celu, do Urzędu Wojewódzkiego trzeba złożyć odpowiednie dokumenty (w większości uzyskane w wyniku przeprowadzonych już działań), takie jak:

• wniosek o pozwolenie na budowę,
• projekt budowlany składający się z trzech wspomnianych wcześniej części,
• warunki zabudowy,
• decyzję środowiskową,
• dokument potwierdzający tytuł prawny Wnioskodawcy do korzystania z nieruchomości,
• dowód uiszczenia opłaty administracyjnej.

Czas oczekiwania na otrzymanie pozwolenia na budowę farmy fotowoltaicznej wraz z uprawomocnieniem to ok. 9 tygodni.

Budowa farmy fotowoltaicznej – projekt wykonawczy – etap 3

Budowa farmy fotowoltaicznej na tym etapie wiąże się z koniecznością sporządzenia projektu wykonawczego. Dokument ten musi być wykonany przez projektanta, zgodnie z obowiązującymi przepisami i zawierać opis rozwiązań projektowych, automatyki oraz zabezpieczeń. Należy dokonać także wszelkich uzgodnień z wydziałem przyłączeń, pomiarów oraz automatyki właściwego Zakładu Energetycznego. Czas realizacji tego etapu zajmuje ok. 6 tygodni.

Budowa farmy fotowoltaicznej – właściwa budowa – etap 4

Właściwa budowa farmy fotowoltaicznej może rozpocząć się po uzyskaniu wszystkich niezbędnych dokumentów i pozwoleń, omówionych w poprzednich etapach, a także zgody na inwestycję od starostwa powiatowego oraz gminy, przy założeniu, że lokalna społeczność nie złożyła protestu.

Prace montażowe powinny rozpocząć się od przygotowania działki, czyli wyrównania jej powierzchni, a także zabezpieczenia terenu – wygrodzenie, zainstalowanie systemu monitoringu czy skorzystanie z usług firmy ochroniarskiej. Następnie należy zadbać o tymczasowe źródło prądu, montaż oświetlenia obiektu oraz punktów sanitarnych, a także o budowę drogi dojazdowej. W międzyczasie trzeba zorganizować transport sprzętu, bez którego budowa farmy fotowoltaicznej nie mogłaby się zakończyć sukcesem, tj. m.in. modułów fotowoltaicznych, inwerterów, stacji transformatorowej czy elementów konstrukcyjnych.

Po dostarczeniu wszystkich elementów można rozpocząć prace montażowe, które dzieli się na:

• wykonanie fundamentów,
• montaż stołów,
• instalacja paneli fotowoltaicznych,
• montaż inwerterów,
• instalacja i podłączenie stacji transformatorowej.

Budowa farmy fotowoltaicznej w tym zakresie zajmuje od kilku do kilkunastu tygodni, w zależności od organizacji poszczególnych działań i wielkości inwestycji. Po zakończeniu prac budowlanych należy przygotować powykonawczą mapę geodezyjną.

Etap właściwej budowy kończy się zgłoszeniem Operatorowi Systemu Dystrybucyjnego gotowości do przyłączenia farmy fotowoltaicznej do sieci. Podpisuje się umowę przyłączenia, po której następuje odbiór końcowy, przeprowadzany przez specjalistów. Następnie wykonuje się rozruch technologiczny m.in. w celu sprawdzenia jakości generowanego prądu. Przed rozpoczęciem sprzedaży energii elektrycznej wymagane jest jeszcze otrzymanie koncesji na jej produkcję.

Budowa farmy fotowoltaicznej – udział w aukcji OZE lub podpisanie umowy PPA – etap 5

Na ostatnim etapie budowy farmy fotowoltaicznej należy przygotować wniosek o udział w akcji OZE lub opcjonalnie zawrzeć umowę PPA. Aukcje OZE to przetargi ogłaszane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, dzięki którym można sprzedawać energię wygenerowaną z instalacji OZE. Aukcje odbywają się cyklicznie dla każdego rodzaju źródła i przeprowadzane są za pośrednictwem Internetowej Platformy Aukcyjnej (IPA).

W przypadku umowy PPA, sprzedaż regulowana jest przez prawo cywilne i polega na sprzedaży energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do odbiorcy końcowego, bezpośrednio przez  producentów lub przez podmioty zajmujące się handlem energii. Umowy wyróżniają się długim okresem obowiązywania – standardowo są zawierane na 10–20 lat, a minimum – 5 lat. Zapewniają one stabilność zarówno wytwórcy energii, jak i jej odbiorcy. Pierwszy ma pewność zbytu, z kolei drugi – stałe ceny energii, bez względu na ich wahania na rynku.

Koszty farmy fotowoltaicznej

Koszty farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MW mogą wynieść ok. 3,5 mln zł. Przy obecnych cenach rynkowych energii, inwestycja powinna zwrócić się w ciągu 8–9 lat. Okres ten jest trochę dłuższy niż przy instalacji fotowoltaicznej produkującej energię na potrzeby konkretnej firmy (średnio 4–6 lat).